Toksyna botulinowa czyli botulina (z łac. botulus – kiełbasa) to substancja białkowa, wytwarzana przez bakterie Clostridium botulinum. W zależności od podanej dawki może być silnie trująca dla organizmu człowieka lub wykazywać określone działanie lecznicze. Rozróżnia się kilka rodzajów botuliny -  od A do G, ale działanie lecznicze ma jedynie botulina typu A i B.

Toksyna botulinowa typu A w medycynie stosowana jest od prawie 30 lat. Pomimo swojej groźnie brzmiącej nazwy, nie jest to substancja toksyczna tylko lek. Lek przebadany, zarejestrowany, produkowany w specjalnych warunkach, w takich również transportowany i przechowywany. Jest lekiem bezpiecznym i niezwykle skutecznym. Na rynku polskim dostępne są trzy rodzaje toksyny botulinowej typu A: onabotulinumtoxinA (preparat Botox®), abobotulinumtoxinA (preparat Dysport®) i incobotulinumtoxinA  (preparat Xeomin®). W Polsce nie jest na razie dostępna toksyna botulinowa typu B - rimabotulinumtoxinB ( preparat Myobloc® i Neurobloc®). Środki te są zupełnie odmiennymi lekami o innej dystrybucji i sile działania. Dlatego też nie są wymienne. Rejestrację w leczeniu przewlekłej migreny uzyskał tylko jeden z nich - preparat Botox® produkowany przez firmę Allergan. Oznacza to, że stosowanie któregokolwiek z pozostałych preparatów toksyny botulinowej typu A w terapii migreny przewlekłej jest leczeniem pozarejestracyjnym i może wiązać się z wystąpieniem nieprzewidywalnych skutków ubocznych.