Jak powinna wyglądać kwalifikacja do leczenia toksyną botulinową typu A w przewlekłej migrenie?

Procedura kwalifikacji opiera się przede wszystkim na analizie wywiadu chorobowego, wyników badań dodatkowych, potwierdzeniu rozpoznania  migreny przewlekłej i analizie ilości dni z bólem głowy, ich stopnia nasilenia oraz ewentualnej komponenty polekowej. Szczególnie pomocnym narzędziem w kwalifikacji a następnie monitorowaniu efektów terapii jest prowadzenie przez chorego dzienniczka migreny.

Absolutnie kluczowym aspektem terapii przewlekłej migreny toksyną botulinową typu A jest regularne stosowanie leku w obowiązującym schemacie, w odstępach 12 tygodniowych, do momentu powrotu migreny przewlekłej do postaci epizodycznej lub całkowitego ustąpienia dolegliwości.

Celem uzyskania trwałego, pożądanego efektu zaleca się aby nie przerywać terapii do czasu wykonania min 3 cykli. W sytuacji gdy dolegliwości ustąpią, lub napady migren występują sporadycznie, można zwiększyć czas pomiędzy cyklami np. do 6 miesięcy lub dłużej.

Zakończyło się badanie COMPEL (NCT01516892) oceniające skuteczność i bezpieczeństwo długofalowego leczenia przewlekłej migreny toksyną botulinową typu A. Pacjenci otrzymywali preparat Botox® w schemacie co 12 tygodni przez 9 cykli (108 tygodni). Choć pełne dane nie są jeszcze opublikowane to wstępne wyniki są bardzo obiecujące i wskazują na pełne bezpieczeństwo długotrwałej terapii [Blumenfeld A, 2015].

Czy możliwe jest leczenie toksyną botulinową przewlekłej migreny w gabinetach medycyny estetycznej?

Stosowanie toksyny botulinowej typu A w przewlekłej migrenie związane jest z koniecznością właściwej kwalifikacji chorych do zabiegu oraz z umiejętnością prawidłowego wykonania injekcji. Następnie, konieczna jest ocena efektu klinicznego i ewentualna modyfikacja farmakoterapii. Z uwag na specyfikę tego schorzenia, procedura kwalifikacji i oceny efektu leczenia powinna być przeprowadzona tylko i wyłącznie przez specjalistę neurologa. Z kolei procedurę podania leku może z powodzeniem wykonywać lekarz medycyny estetycznej, po odpowiednim przeszkoleniu i uzyskaniu certyfikatu uprawniającego do tego rodzaju terapii. W idealnej sytuacji całość leczenia prowadzi specjalista neurolog, będący równocześnie lekarzem medycyny estetycznej. Niestety wciąż obserwuje się przypadki, kiedy terapii poddają się również pacjenci, którzy nie kwalifikują się do leczenia toksyną botulinową. W wielu przypadkach lek stosowany jest w niewłaściwej, często zbyt małej dawce, a także w sposób niezgodny z protokołem PREEMPT. Skutkuje to brakiem efektu klinicznego i zaniechaniem dalszego leczenia. Nierzadko też w leczeniu stosowane są inne, niezarejestrowane preparaty toksyny botulinowej typu A, których efekt terapeutyczny jest nieznany a ewentualne objawy uboczne - nieprzewidywalne. Dawki leku z reguły są zbyt małe aby osiągnąć spodziewany efekt.

Toksyna botulinowa typu A jest wysoce skutecznym i bezpiecznym lekiem, rekomendowanym w profilaktycznym leczeniu przewlekłej migreny. Iniekcje substancji terapeutycznej mogą być wykonywane przez specjalistów z zakresu medycyny estetycznej z zachowaniem obostrzeń wynikających ze specyfiki choroby i aktualnie obowiązującego protokołu leczenia. Przed rozpoczęciem terapii należy bezwzględnie zwrócić uwagę na w/w aspekty.